Reportaxe sobre a RBis no xornal Sermos Galiza

Algunhas compañeiras da ODS-Coia e de Baladre están ao tanto de que o estudo de viabilidade da RBis en Galiza está case preparado e que a finais deste ano o poderedes ter nas vosas mans. Dentro do proceso de elaboración do estudo a xente do xornal Sermos Galiza colleunos no camiño e entrevistounos a varias das que estabaamos con este traballo e recentemente publicaron un artigo sobre a RBis baixo o título: "E se todas as persoas cobrásemos 848€?":

No sistema económico actual, cunha crise dos coidados que leva décadas a bater en nós e cuxa dimensión real só se percibe se afastamos o ollar dos mercados para colocalo na sustentabilidade da vida, a Renda das Iguais sería a paga que percibiriamos polo feito de termos nacido e co obxectivo de cubrirmos as necesidades básicas.

En 1984 as mulleres da Asemblea de Paradas de Gasteiz fixáronse na necesidade de que o emprego deixase de ser o centro das súas vidas. Xa daquela puxeron riba da mesa a crise dos coidados e, após anos de sindicalismo tomando institucións e empresas, remarcaron que esa forma de loita non resolvería a súa situación. Pasara un ano desde aquelas reflexións cando o peche nunha oficina de emprego —en protesta pola retirada do taboleiro coas ofertas— foi brutalmente reprimido pola policía española. As mulleres refuxiáronse nunha igrexa e alí ficaron tres meses.

Coa súa teimosía conquistaron para quen menos tiña dereitos que nin podían soñar, como a gratuidade no transporte e na entrada a piscinas e cines. Ou o máis importante: acceso á vivenda, a unha compra mensual de roupa e á aprendizaxe do éuscaro, para alén da conxelación das hipotecas. Colocaron no albo do debate o dereito de todas as persoas a veren satisfeitas as súas necesidades básicas polo simple feito de teren nacido. A falta de apoio social tombou a reclamación dunha renda forte que dese cobertura económica a unha vida digna. Cumpríronse 28 anos do encerro mais, só agora, as voces a prol dese salario social universal comezan a seren ouvidas na Galiza.

Máis emprego e mellor vida

Ten 52 anos, traballa desde os 16 e só ten cotizados 20 e un par de meses. Coidou das dúas fillas, da súa nai e da tía da súa parella. Coida agora dunha tía e dun tío dependentes que non cobran prestación. A atención dos animais que hai na casa tamén é cousa dela. Ao tempo, traballa —asegurada a media xornada—, ás mañás nunha residencia de persoas idosas e ás tardes pasando o ferro nunha tinturaría. No tempo que lle queda, limpa cinco casas, unha cada día da semana. Co que xunta fai fronte a todos os pequenos gastos da casa: comida, luz, garrafas do gas. Pola auga non pagan na aldea, de momento. Calquera pode pensar que quere morrer rica, mais o que gaña dálle para sobrevivir, sen luxos nin antollos, e para imitar as formigas, facendo petos á espera de tempos peores.

Sara, nome ficticio que agocha calquera persoa cuxa vida fique subordinada ao traballo —sexa este remunerado ou non—, está convencida de que de saír adiante a proposta dun salario social, "a xente deixaría de traballar, sería unha fábrica de vagos". Mais, ao lle preguntarmos que faría ela, contesta co mesmo convencemento: "faría menos horas e na aldea volveriámonos xuntar as veciñas para falarmos dos eidos, dos homes, dos fillos... para intercambiarmos plantas! Vaia... non me acorda xa facer estas cousas..."

Máis unha ferramenta para o cambio

Para alén de preguntaren de onde sairían os cartos, como Sara responderon a maior parte das persoas entrevistadas por Lucía Medina. Fai parte da equipa que está a desenvolver na Galiza o estudo de viabilidade da RBis —Renda Básica das Iguais—, que se presentará en decembro. Mais, que é iso da RBis? Unha renda básica forte, un salario social universal, o mesmo que reclamaban as paradas de Gasteiz hai case tres décadas. Detrás do informe está unha organización, Baladre —coordinación estatal da loita contra a pobreza, o paro e a exclusión social—.

O seu responsábel, Manolo S. Bayona, matiza o concepto: "Non é 'a ferramenta', senón unha ferramenta máis; e non é unha alternativa, senón un instrumento máis na loita social". Así as cousas, a contía que cobraría cada persoa sería o 50% da renda per capita: 20.343€, segundo os datos do Instituto Galego de Estatística para o ano 2010. Botando contas saen 847,62€ ao mes. Aplicaríase por fases, comezando polos colectivos máis vulnerábeis, e co obxectivo de ir construíndo un fondo social.

Sen esquecer as características demográficas do noso país, cunha poboación envellecida e ao redor de 100.000 dependentes, "a RBis suporía un cambio nas relacións sociais na Galiza ou na China". Quen fala é Diego Lores, da Oficina de Dereitos Sociais de Coia. Como Lucía Medina —da Cova da Terra—, tamén el fixo parte dos traballos de campo para o estudo. Incide en que o obxectivo é abrir unha fenda no sistema e unha reflexión ao redor da sustentabilidade da vida. "Debater, espertar á posibilidade de redistribuírmos a riqueza, é xa un paso moi importante", di Lores. "O que se procura é un escenario onde non habería ningunha persoa sen ingresos. Todas terían cubertas as súas necesidades básicas e, quen ten o negocio colgando dun fío porque non pode mantelo, resistiría".

Cando o Goberno español vén de asestar unha machetada que deixa os dereitos sociais na agonía, tal contexto semella pedir a berros unha renda social forte —a RBis, fronte á apropiación do concepto renda social por parte do sistema para conceder axudas que seguen a capitalizar o noso traballo—. Mais esta ferramenta, é viábel?

"As preguntas do estudo están pensadas para que quede claro que cartos hai; iso si, concentrados en poucas mans", explica. Conta que gostaría de repetir as 200 entrevistas "agora", coa frialdade dos números como aliada. Tanto Manolo S. Bayona como Lores e Medina teñen moi claro que a RBis "é viábel". O diñeiro para pagala habería que ripalo das contas das grandes fortunas —que pagarían taxas maiores—, do investimento en armas, das esmolas da igrexa e da casa de El-Rei.

---

Fonte: www.sermosgaliza.com//artigo/social/e-se-todas-as-persoas-cobrasemos-848/20120831135801004679.html